Het antwoord is vaak: beide. Zodra je in de overgang komt, komt je lichaam in een soort hormonale achtbaan terecht. Het is z'n vertrouwde balans volledig kwijt en moet naarstig op zoek naar een nieuw evenwicht. Dat kost geestelijk energie: je krijgt met steeds andere verschijnselen van de overgang te maken die je moet leren accepteren. En activiteiten kosten – doordat je moeite krijgt met concentreren – letterlijk meer inspanning. Maar ook lichamelijk kost het je energie. En dat heeft alles te maken met je hormonen.
Lichamelijke vermoeidheid in de overgang heeft een hormonale oorzaak. Het ontstaat namelijk door het sterk verlaagde oestrogeengehalte. Oestrogeen regelt de energievoorziening op celniveau. Wanneer je lichaam minder oestrogeen tot zijn beschikking heeft, heb je dus vaak ook minder energie. Kortom; je voelt je vermoeid en dat zit écht niet tussen de oren.
Kennisquiz
Wat weet jij eigenlijk over de overgang? Weet je precies wat je te wachten staat of heb je eigenlijk geen idee? Met deze quiz kom je erachter.
Doe de kennisquiz
De kans is groot dat je veel taken op je bordje hebt wanneer je in de overgang bent. Misschien heb je intensieve pubers in huis? Heb je de zorg voor je ouders op je bordje? En dat allemaal naast een drukke baan, een relatie en je sociale leven dat je ook wilt onderhouden. Een aantal jaren geleden hield je die ballen misschien moeiteloos in de lucht. Maar wanneer je in de overgang bent en je hormonen van alles ontregelen, ook je concentratievermogen bijvoorbeeld, kan dat ineens een zware opgave worden. En je erg moe maken.
De kans is groot dat je - eenmaal in de overgang - net zo blijft hollen en vliegen als voorheen. Dat kan je geestelijk en lichamelijk stress geven en uiteindelijk veel vermoeidheid opleveren. Wat er bij stress gebeurt? Je bijnieren gaan cortisol (stresshormoon) produceren. Dat is op zich een nuttig systeem, want dit hormoon zorgt ervoor dat je niet instort in stressvolle situaties. Blijft de stress echter aanhouden, dan draaien de bijnieren overuren en brand je jezelf uiteindelijk op.
De daling van oestrogeen heeft, zoals je las, dírect te maken met een tekort aan energie. Maar ook indirect kan de afname van oestrogeen zorgen voor vermoeidheid als je in de overgang bent. Het dalende oestrogeenniveau werkt namelijk ook opvliegers, nachtzweten, angst en hartkloppingen in de hand. Bovendien is het van invloed op je slaappatroon. Je kunt bijvoorbeeld ineens minder diep slapen, regelmatig wakker worden of korter slapen. Al deze verschijnselen kunnen ervoor zorgen dat je niet uitgerust wakker wordt. Daardoor kun je je overdag vermoeid voelen.
Je moe voelen tijdens de overgang, je komt er waarschijnlijk niet helemaal omheen. Toch kun je wel wat doen om de vermoeidheid tegen te gaan.
1. Beweeg minstens 30 minuten per dag
Ook al heb je er weinig zin in als je moe bent, bewegen zal je gevoel van vermoeidheid uiteindelijk verminderen. Door te bewegen maak je namelijk gelukshormonen aan die je een blij gevoel geven én die je energie geven als je je niet goed voelt. Dat helpt in de strijd tegen vermoeidheid. Bovendien zal je je algeheel fitter voelen als je voldoende beweegt.
2. Beperk cafeïne en alcohol
Cafeïne en alcohol geven je vaak een snelle oppepper. Je voelt je ineens even fit. Maar vaak zak je na de oppepper even zo hard weer in. En voel je je uiteindelijk uitgeputter dan ervoor. Drink je cafeïne of alcohol voor het slapengaan? Dan kan het ook je nachtrust verstoren. Beperken dus, als je je vermoeidheid wilt tegengaan.
3. Eet kleine porties
Als je verspreid over de dag kleinere porties eet, verspreid je je energie over de dag. Dat kan veel vermoeidheid tegengaan. Let er wel op waar je je energie uit haalt: kies vooral voor groente, fruit en eiwitrijke producten. En let uiteindelijk wel goed op hoeveel je eet. In de overgang verandert je metabolisme en daardoor kun je vaak minder eten dan voorheen om je gewicht te behouden.
4. Pak voldoende rust
Stress maakt moe. En dat betekent dat het omgekeerde ook waar is: voldoende ontspanning en tijd voor jezelf geeft energie. Bovendien: als je minder last van stress hebt, heb je 22% minder last van opvliegers blijkt uit onderzoek. En dat scheelt ook weer energie.
5. Drink voldoende
Uitdroging zorgt voor vermoeidheid. Drink je namelijk steeds te weinig? Dan moet je lichaam harder werken om te kunnen functioneren. Dat kost energie en dat levert op... vermoeidheid. Houd dus altijd een fles water bij de hand, zodat je meteen kunt drinken als je dorst hebt.
6. Slaap voldoende
Slecht slapen zorgt voor vermoeidheid. Dat geldt net zo goed in de overgang. Toch kunnen opvliegers en nachtzweten dan roet in het eten gooien en je nachtrust verstoren. Probeer daarom je slaapkamer zo koel mogelijk te houden. Gebruik desnoods een ventilator en draag luchtige nachtkleding. Dan creëer je de meest gunstige omstandigheden voor een goede nachtrust.
7. Eet voeding rijk aan magnesium
Magnesium geeft extra energie bij vermoeidheid. Voldoende magnesiumrijke voeding kan dus bijdragen aan een fitter gevoel in de overgang. Je vindt magnesium onder andere in noten, avocado's, peulvruchten, tempeh, vette vis, bananen en groene bladgroenten.
