Jicht ontstaat wanneer het urinezuurgehalte (een normale afvalstof van het lichaam bij vertering van bijvoorbeeld eiwitten) in het bloed zo hoog wordt dat de nieren en de huid niet langer in staat zijn het teveel aan urinezuur uit te scheiden. De urinezuurkristallen hopen zich dan op in de pezen en de gewrichten. Zo ontstaan tenslotte de bekende pijnlijke jichtknobbels.
Jicht komt vaak voor in de voet, om precies te zijn in de grote teen. Het is opmerkelijk dat vaak de voet, en dan met name de grote teen, als eerste wordt getroffen. Toch kunnen ook andere gewrichten worden aangetast.
Soms slaan kristallen neer in de oorschelp. Daar zijn dan kleine of grote knobbels te zien. De pijnaanvallen treden meestal 's nachts op. Ze kunnen zeer hevig zijn en soms dagen of zelfs weken duren. Jicht komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.
Jicht is te herkennen aan:
- rode, gevoelige, warme en gezwollen gewrichten;
- hevige pijn;
- lichte koorts;
- pijn treedt plotseling op;
- vaak in de teen of voet.
Jicht is niet geschikt voor zelfmedicatie. Raadpleeg dus een arts voor een behandeling. Neem meteen contact op met de huisarts als je je ziek gaat voelen of als je koorts krijgt2.
Jicht duurt meestal een paar weken. Om preciezer te zijn: een jicht-aanval gaat bijna altijd na drie tot zes weken over, maar kan na verloop van tijd weer terugkomen.
Het gewricht met jicht is te herkennen aan een pijnlijk gewricht (vinger, teen, knie, elleboog, hiel en zelfs de oorschelp) dat dik, rood en warm wordt. Jicht geneest en herstelt zich meestal volledig. De knobbels verdwijnen ook op den duur, maar dat kan langer duren.
Bij een aanval van jicht heb je last van een acute gewrichtsontsteking. De ontsteking ontstaat meestal in het gewricht van de grote teen. Maar de aanval kan ook in andere gewrichten optreden.
Heb je vaker dan drie keer per jaar een jichtaanval, dan kun je medicijnen voorgeschreven krijgen die de hoeveelheid urinzuur in het bloed kunnen verlagen.
Mensen met jicht hebben soms kleine knobbeltjes onder de huid, tophi genaamd. Het zijn ophopingen van urinezuurkristallen en ze ontstaan onder andere op de vingers, tenen, knie, elleboog, op de oorschelp of bij de hiel. Urinezuurkristallen kunnen ook nierstenen vormen2.
Bij een aanval van jicht heb je last van een acute gewrichtsontsteking. De ontsteking ontstaat meestal in het gewricht van de grote teen. Maar de jichtaanval kan ook in andere gewrichten optreden. Lees meer over een jichtaanval.
Jicht ontstaat doordat er een teveel aan urinezuur opgehoopt raakt in het lichaam. Er kunnen twee dingen aan de hand zijn:
- er wordt teveel urinezuur aangemaakt in het lichaam;
- er wordt te weinig urinezuur afgebroken in het lichaam.
De redenen waarom er teveel urinezuur wordt aangemaakt, zijn zeer uiteenlopend. Denk aan:
- in zeldzame gevallen door een aangeboren afwijking;
- obesitas, overgewicht;
- het drinken van alcohol, met name bier;
- het eten van purinerijk voedsel;
- de ziektes psoriasis
De oorzaak van te weinig afvoer van urinezuur kan zijn:
- verminderde nierfunctie;
- gebruik van bepaalde medicijnen, zoals plastabletten;
- alcohol.
Er is nog veel onbekend over de precieze patronen in het ontstaan van jicht. Misschien dat erfelijke factoren een rol spelen. Het is zelfs zo dat sommige mensen met een normaal urinezuurgehalte in het bloed toch jicht kunnen krijgen, maar ook na een operatieve ingreep of een verwonding.
Jicht op zich is niet geschikt voor zelfmedicatie.
Toch zijn er zaken waar je rekening mee kunt houden. Een te hoog lichaamsgewicht gaat meestal samen met een verhoogd gehalte aan urinezuur in het bloed. Probeer dus indien nodig af te vallen, maar niet te snel. Bij te snel afvallen kan het urinezuurgehalte weer stijgen. Zorg ook voor een goede vochthuishouding en houd je vocht vast, dan moet je nog meer water drinken. Denk aan 2 liter per dag.
Warme pakkingen en een warm bad helpen ook om te ontspannen. Voer de watertemperatuur geleidelijk op. Voeg kamille, heermoes of jeneverbes aan het badwater toe. Een bezoek aan de sauna stimuleert de uitscheiding van afvalstoffen via de huid.
Als het gewricht bij een jichtaanval warm en rood is, kan een natte koude omslag (of ijsblokjes in een plastic zakje, in een theedoek) verlichting geven.
Let vooral op je voeding bij jicht. Eet als je aanleg voor jicht hebt de volgende voedingsmiddelen met mate:
- orgaanvlees (lever, hart, nier, hersenen en zwezerik);
- vis die we met vel eten (forel, haring, makreel en sardientjes);
- ansjovis;
- garnalen;
- gist(extract). Eet dan ook een tijd zuurdesem brood!;
- wild.
Deze voedingsmiddelen zijn purinerijk en hieruit vormt zich urinezuur. Hetty schreef er een mooi blog over. Met meer tips, do's en dont's. Lees hier verder hoe het zit met voeding en jicht!
Genoeg plassen is belangrijk voor het uitscheiden van afvalstoffen. Een goede vochthuishouding is belangrijk en kunnen we stimuleren door veel te drinken.
Veel drinken is belangrijk, vooral mineraalarm, niet-bruisend bronwater en drie keer daags brandnetelthee. Als de dokter een verhoogd gehalte aan urinezuur in het bloed heeft geconstateerd, moet je extra veel drinken: 2,5 tot 3 liter per dag.
Slechts één op de tien mensen met een verhoogd urinezuurgehalte in het bloed krijgt jicht. Sommige mensen hebben een grotere kans op jicht:
- als jicht in de familie voorkomt;
- mannen van middelbare leeftijd;
- mensen met een hoog lichaamsgewicht.
Jicht is niet geschikt voor zelfmedicatie. Raadpleeg een arts. Neem meteen contact op met de huisartspraktijk als je je ziek gaat voelen of als je koorts krijgt2.
