Artrose in de voet en enkel kan ontstaan door meerdere redenen:
- langdurig zware belasting of lopen op verkeerde schoenen;
- een ontstekingsreactie; deze tast het kraakbeen van een gewricht aan;
- een breuk of bandletsel kan het kraakbeen direct beschadigen. Dit heet ‘posttraumatische artrose’ en kan zelfs jaren na de breuk of het letsel optreden;
- enkelartrose kan komen door slappe gewrichtsbanden, waarbij meestal een erfelijke aanleg aanwezig is.
In de voeten zitten 28 botten en meer dan 30 gewrichten. Als in één of meer van deze gewrichten artrose ontstaat, heeft dit veel invloed op de beweeglijkheid van de voet en enkel. De symptomen van artrose aan de voeten of enkels:
- op korte termijn zorgt dit voor pijn, stijfheid en zwellingen, soms is het gewricht warm, dik en stijf;
- na beweging neemt de pijn af;
- op de lange termijn kan artrose de stand van de voetgewrichten veranderen. De lichaamsbalans en de manier van lopen kan dan veranderen.
Veel mensen met artrose zoeken, naast reguliere pijnstilling, naar andere behandelingen om de pijn bij artrose te verlichten. Dit zijn de belangrijkste tips bij artrose in de voet:
- om te voorkomen dat de gewrichten stijf worden, is veel bewegen en sporten belangrijk. Probeer elke dag te fietsen of te zwemmen;
- door warmte ontspannen de spieren zich en dat vermindert de pijn. Neem vaak een warm bad of douche, een warm kompres of gebruik een infrarood-lamp;
- probeer, als je te zwaar bent, af te vallen. Minder kilo’s vermindert letterlijk de belasting op de gewrichten;
- bij een fysiotherapeut kun je beweegprogramma’s volgen. Dit maakt de spieren sterk en zorgt dat de voeten beweeglijk blijven;
- leg een zachte steunzool in de schoen;
- het nemen van pijnstillers. Een natuurlijke pijnstiller kan ook verlichting geven.
Normaal is kraakbeen glad en elastisch en wordt het steeds opnieuw aangemaakt. Het kraakbeen zorgt dat bewegen soepel en pijnloos gaat. Bij artrose gaat dat proces mis. Er wordt te veel kraakbeen afgebroken en te weinig nieuw kraakbeen aangemaakt. Het kraakbeen wordt dun en zacht en kan de krachten op het gewricht minder goed opvangen. De krachten komen nu direct op het bot; dat doet pijn.
Nee, artrose ontstaat het meest bij mensen die jonger zijn dan 65 jaar. Artrose is dus geen slijtage! Het is een chronische aandoening die op elke leeftijd kan starten.
Artrose is een aandoening die langzaam en progressief verloopt. Het gaat dus niet over en kan erger worden. Vaak is de kwaliteit van het kraakbeen al een tijdje achteruitgegaan voordat er klachten zijn. Het proces kan wel worden vertraagd en de pijn worden verminderd.
Poly-artrose is artrose in meerdere gewrichten. Het kraakbeen wordt in dat geval in meer gewrichten minder goed. Artrose beperkt zich dus niet tot de voeten; het proces kan in alle gewrichten van het lichaam ontstaan. Artrose in de voet en enkel zie je het meest in de enkel (het bovenste spronggewricht), de achtervoet, de middenvoet en de grote teen.
Voetwortelartrose is artrose in het gewricht waar de middenvoetsbeentjes samenkomen met de voetwortelbeentjes. Dat is het deel bovenop de voet; de wreef. Artrose in dit gewricht is een pijnlijke vorm van artrose.
Ja, probeer voetgewrichten in conditie te houden door oefeningen. Zo is er speciale oefentherapie voor de voetgewrichten, via een fysiotherapeut kun je deze oefeningen krijgen. Pijn bij bewegen is niet schadelijk.
Doe mee! Filmpjes met bewegingsoefeningen en tips over de juiste houding.
Ja, dat is juist goed! Er zijn verschillende sporten waarbij je de spieren traint zonder je gewrichten te belasten. Zwemmen is een goed voorbeeld, maar ook wandelen is een prima activiteit bij gewrichtspijn. Hardlopen met artrose juist niet; wie rent belast de voeten en enkels extra.
Het mineraal silicium, ook wel kiezelzuur genoemd, is belangrijk voor de vorming van chondroïte-sulfaten in het kraakbeen. Deze stof beschermt het kraakbeen. Silicium zit in gierst, haver, citrusfruit, groente, bamboe en heermoes. Het kraakbeen wordt ook gevoed met de mineralen mangaan, calcium, magnesium en vitamine C. Eet daarom genoeg volkoren graanproducten, fruit, groente, noten en zuivel.
Pijnlijke gewrichten horen (soms) bij de overgang. Maar soms is niet de overgang de veroorzaker, maar wordt de pijn veroorzaakt door reuma. Eén van de meest voorkomende soorten van reuma (reumatoïde artritis) start gemiddeld bij vrouwen tussen de 40 en 50 jaar. Omdat dit ook de leeftijd is waarop vrouwen in de overgang komen, worden de gewrichtsklachten soms aangezien voor een overgangskwaal die erbij hoort. Juist in het begin is het echter belangrijk om gewrichtsklachten goed te behandelen. Raadpleeg bij dit soort klachten daarom altijd een arts.
Ja, een huisarts kan je begeleiden bij de pijn. Ook kan de huisarts, als dat nodig is, een afspraak maken bij de orthopedisch chirurg.
Er zijn verschillende behandelingen mogelijk:
- injecties die ontstekingsremmend zijn of het nog aanwezige kraakbeen in conditie houden;
- wanneer de artrose niet reageert op normale behandelingen, is een operatie mogelijk. Tijdens een operatie kan het gewricht worden ‘schoongemaakt’ of worden vastgezet. Voetchirurgie is pijnlijk en er is een lange revalidatie nodig.
Raadpleeg bij het vermoeden van artrose altijd een arts.
Ja, de meeste mensen kunnen gewoon werken met artrose in de voet. Het ligt natuurlijk wel aan het soort werk wat je doet. Er moet rekening gehouden worden met verminderde belastbaarheid en soms zijn aanpassingen op de werkplek nodig. Het is daarom belangrijk dat je de artrose bespreekt met de leidinggevende en dat je zorgt voor een goede werk-privé balans.
Soms wel. Normale schoenen kunnen pijnlijk zijn of knellen. Het kraakbeen zal door de artrose niet meer dienen als schokdemper. Dat kan extra pijnlijk zijn voor de voeten. Het is daarom belangrijk dat schoenen extra steun geven. Wanneer voeten erg pijn doen, zijn orthopedische schoenen een uitkomst. Daarvoor heb je een verwijzing nodig van je huisarts.
De inhoud op deze site is alleen bedoeld voor informatieve doeleinden en is geen vervanging van professioneel medisch advies, diagnose of behandeling. Raadpleeg altijd een zorgverlener bij persoonlijke medische problemen.
