Lage rugpijn

De onderrug (of lumbale regio) is een zeer belangrijk deel van het lichaam. Het is het gebied tussen de onderste ribben en de bilplooien. Het biedt ondersteuning, bescherming van organen en zorgt natuurlijk voor de beweeglijkheid van de romp.

Het belangrijkste symptoom van lage rugpijn is pijn, spanning, stijfheid, spierstijfheid of kramp in de onderrug die de dagelijkse activiteiten belemmeren. Echter, lage rugpijn kan ook leiden tot symptomen als:

• uitstralende pijn aan de voorkant, zijkant en achterkant van de benen;
• hoofdpijn.

Als je last hebt van deze symptomen, neem dan contact op met de huisarts.

Lage rugpijn is een veel voorkomend probleem en komt het meest voor bij mensen tussen de 35 en 50 jaar en kan dagen, maanden of zelfs jaren duren. 50% van de gevallen lost zich binnen twee weken op.

De oorzaak van lage rugpijn is in veel gevallen niet duidelijk. Zoals gezegd, bij lage rugpijn is er geen medische afwijking als oorzaak van de pijn te vinden; overbelasting of overrekking is mogelijk de veroorzaker. De medische term is dan ook: aspecifieke lagerugpijn². Hieronder een opsomming van mogelijke oorzaken van lage rugpijn:

• een slechte houding of verkeerd zitten;
• onhandig buigen of tillen;
• overbelasting door bijvoorbeeld sport;
• overgewicht;
• zwangerschap;
• stress.

Bij ischias is er wél een oorzaak van de pijn in de onderrug. Ischias is zenuwpijn waarbij de pijn uitstraalt naar de bil en/of het been. Ischias ontstaat door een irritatie of ontsteking van één of meer zenuwwortels op de plaats waar deze uit het ruggenmerg komen. De druk op de zenuwwortel leidt niet alleen tot  pijn, het kan ook leiden tot meer alarmerende symptomen zoals gevoelloosheid of tintelingen in de bil en benen.

Als behandeling van lage rugpijn kan de huisarts pijnstillers voorschrijven. Gebruik deze pijnstillers op vaste tijden, ook al heb je op dat moment even geen pijn. Probeer dit eerst gedurende een paar dagen. Een andere belangrijke manier om van de pijn af te komen is om vooral te gaan bewegen. Dit zal de huisarts ook adviseren. De huisarts kan je ook verwijzen naar een fysiotherapeut voor intensievere begeleiding van deze activerende aanpak. Hieronder meer tips.

Bij lage rugpijn is het belangrijk om de spieren te ontspannen. Het is zeer belangrijk voldoende te bewegen en te sporten. Tips:

• blijf bewegen en dan met name: ga regelmatig licht-intensief bewegen, zoals zwemmen en wandelen. Een fysiotherapeut kan je hierover nader informeren;
• een goede lichaamshouding zorgt dat spieren en gewrichten zich soepel van elkaar kunnen blijven bewegen;
• bij niet ontstoken gewrichten wordt warmte (bijvoorbeeld warme baden of kompressen) meestal als prettig ervaren;
• als het gewricht rood en warm is, kunnen koude kompressen de pijn verlichten;
• vermijd te grote lichamelijke en geestelijke inspanning;
• neem op tijd rust. Niet alleen geestelijk, maar ook lichamelijk. De spieren en gewrichten hebben die rust nodig;
• zorg voor voldoende nachtrust;
• kies voor comfortabel passende kleding en schoenen;
• let goed op je lichaamshouding.

Omdat er geen afwijkingen te vinden zijn bij lage rugpijn, is een scan of röntgen-foto vaak niet nodig. Het is vooral het uitsluiten van afwijkingen, zoals een hernia, wat resulteert in de diagnose "lage rugpijn".

De huisarts zal de term "aspecifieke lagerugpijn" noemen als er geen specifieke lichamelijke oorzaak aan te tonen is bij rugpijn in het gebied tussen de onderste ribben en de bilplooien. De huisarts doet lichamelijk onderzoek om andere diagnoses uit te sluiten en zal vragen naar de ernst, duur, eventuele uitstraling van de pijn, beperkingen die de pijn oplevert, de invloed van rust en beweging en de bewegingsbeperking.

Neem contact op met de huisarts als:

• het slechter blijft gaan;
• de pijn na een week nog steeds hevig is;
• je na drie weken nog steeds niet goed kunt bewegen.

Je moet ook contact opnemen met de huisarts als:

• de pijn uitstraalt tot onder de knie;
• de kracht in het been vermindert;
• je minder gevoel hebt in het been;
• je problemen krijgt met plassen.

Bij het vermoeden van een specifieke oorzaak zal de huisarts je doorverwijzen naar een orthopeed, neuroloog of reumatoloog.

Tijdens de zwangerschap worden de gewrichten en banden slapper. Dat komt door het hormoon progesteron. Progesteron is een geslachtshormoon en wordt in de tweede fase van de menstruatiecyclus en in grotere hoeveelheden tijdens de zwangerschap door de placenta aangemaakt.

Vrouwen die zwanger zijn, kunnen meer last krijgen van lage rugpijn en van het SI-gewricht. Normaliter zit er bijna geen beweging in deze gewrichten, maar als je zwanger bent wel iets.

Naast het soepeler worden van de banden en gewrichten, kan een zwangere vrouw ook last krijgen van haar rug doordat er meer gewicht mee getild moet worden; de baarmoeder wordt zwaarder en zwaarder. Ten slotte worden ook de buikspieren slapper, zodat de rug meer te verduren krijgt. Kortom, grote kans dat een zwangere vrouw last krijgt van lage rugpijn, het SI-gewricht of bekkeninstabiliteit.

Mocht de pijn vanuit de onderrug uitstralen via de billen naar het bovenbeen, dan kan er sprake zijn van van ischias. Neem dan contact op met de huisarts.

Bij lage rugpijn is blijven bewegen van groot belang. Kijk hier voor filmpjes met oefeningen voor onder andere de onderrug.

Oefeningen voor de onderrug zijn gericht op het verstevigen van de bil-, been-, rug- én buikspieren. Naast het vergroten van de spierkracht, worden de spieren ook opgerekt en soepeler. Het betreft oefeningen als bekken kantelen en het bruggetje.

Naast de oefeningen zijn rustige sporten als wandelen, fietsen en zwemmen een goede manier om in beweging te blijven en aan de conditie te werken.

Wil je meer weten over reuma en gewrichtspijn? Ga dan naar de homepage van de Special Gewrichtsklachten.

Bekijk de special