De symptomen die bij artrose horen, worden veroorzaakt door slijtage aan het kraakbeen. De botuiteinden kunnen niet meer soepel bewegen omdat het kraakbeen dun is geworden. Dat veroorzaakt veel pijn. Hieronder een opsomming van de klachten:
- pijnlijke en gevoelige gewrichten;
- pijn en stijfheid worden minder door te bewegen;
- gezwollen gewrichten die moeilijk te bewegen zijn;
- pijn en klachten worden langzaam erger;
- ochtendstijfheid;
- bij beweging knarsen de gewrichten.
De pijn die iemand ervaart bij gewrichtspijn verschilt sterk. Gewrichten kunnen zo ‘vast’ zitten dat ze bij beweging veel pijn doen. De gewrichten kunnen ook heel gevoelig zijn. Bijvoorbeeld bij een onverwachte botsing, is er een snerpende pijn. Ook stijfheid van de gewrichten, komt veel voor.
Het bot kan breder worden omdat het de krachten op moet vangen, die normaal gesproken door het kraakbeen worden opgevangen. Het is ook mogelijk dat het bot hierdoor uitsteeksels krijgt, met functieverlies en pijn als gevolg. De klachten doen zich vooral voor na een periode van rust en nemen na enige beweging weer af.
Artrose kan in verschillende gewrichten voorkomen. Lees meer over artrose in de:
De behandeling van artrose is met name gericht op het bestrijden van de pijn en het leren omgaan met de klachten. Artrose is een degeneratieve ziekte, wat in dit geval betekent dat het lichaam het kraakbeen niet kan herstellen zoals het vóór de slijtage was. En een behandeling om het kraakbeen helemaal te herstellen bestaat helaas ook niet. De behandeling van artrose zal bestaan uit:
- advies gericht op het omgaan met atrose (bijv. door een ergotherapeut);
- oefentherapie en fysiotherapie gericht op de belasting van de gewrichten;
- eventueel het geven van injecties met corticosteroïden in het gewricht;
- het geven van pijnstillers. Een natuurlijke pijnstiller kan ook verlichting geven.
Gek genoeg bestaat kraakbeen voornamelijk uit water. Daarnaast bestaat het nog uit stoffen als glucosamine en chrondoitine. In de knie is er een laagje van ongeveer vijf millimeter kraakbeen, in andere gewrichten is dat meestal wat minder. Het kraakbeen is laagsgewijs opgebouwd en is in principe glad en soepel. Het bevindt zich op het uiteinde van botdelen, zoals het knie- of heupgewricht. Naarmate men ouder wordt, verandert de samenstelling van kraakbeen naar een meer stugge samenstelling en bevat het bijvoorbeeld minder water. Helaas is kraakbeen iets waar we heel zuinig mee moeten omgaan, immers het wordt na de groei niet of nauwelijks meer aangemaakt. Beschadigingen door letsel of slijtage zijn met röntgenfoto's aantoonbaar.
De pijn die ontstaat bij slijtage van kraakbeen is niet afkomstig van het kraakbeen zelf. Kraakbeen bevat namelijk geen zenuwen die de pijn doorgeven. De reden dat het zo slecht herstelt na een trauma of slijtage, is dat er ook geen bloedtoevoer is, die het herstel kan bevorderen. De pijn komt dan ook vanuit de omliggende vliezen en weefsels.
In principe is het normaal dat elk mens bij het ouder wordt te maken krijgt met slijtage van de gewrichten. Er wordt dan gesproken van een primair artrose. Dat komt ook het meest voor, overigens ook bij jonge mensen. Er is dan geen duidelijke oorzaak te vinden.
Er kan ook sprake zijn van secundaire artrose. Dan is er wel een oorzaak aan te wijzen voor de slijtage aan het kraakbeen. Denk aan een erfelijke afwijking (dysplasie), een ontsteking van het gewricht, een breuk of extreme overbelasting.
Coxartrose is artrose van het heupgewricht. De heup is het grootste kogelgewricht van het lichaam en in de heup is die pijn lastig te voorkomen. De heupen worden namelijk gebruikt bij bijna elke beweging die je maakt. Lees verder over Coxartrose.
Gonartrose is artrose van de knie. Dat betekent dat er sprake is van een onomkeerbare slijtage van het kraakbeen in de knie. Dat kan zorgen voor veel pijn, hoewel het ook voorkomt dat mensen in het geval van artrose van de knie geen pijn hebben, maar nog rustig aan het sporten zijn. Ze merken dan aan de verandering van de stand van hun knie dat 'er iets is veranderd'. Lees verder over Gonartrose.
De diagnose artrose wordt gesteld op basis van het verslag dat de patiënt doet (de anamnese), lichamelijk onderzoek en eventueel röntgen- en bloedonderzoek.
Op basis van een röntgenfoto wordt gekeken naar de mate van verlies en verandering van het kraakbeen. Met de Kellgren-score worden de gradaties weergegeven. Deze score loopt van 0 tot 4:
- 0 = geen klachten;
- 1 = misschien;
- 2 = milde klachten;
- 3 = matige klachten;
- 4 = ernstige klachten.
Een röntgenfoto geeft zoals gezegd de mate van kraakbeenverlies weer. Dit is samen met botwoekeringen het belangrijkste waarneembare kenmerk bij de indeling in stadia. De behandeling van artrose is afhankelijk van de mate van kraakbeenverlies en de klachten die er zijn.
Artritis - één of meerdere gewrichten zijn ontstoken. De ontsteking veroorzaakt pijnlijke, dikke, rode en stijve gewrichten (vooral ’s ochtends). Artritis is een vorm van ontstekingsreuma. In Nederland heeft één op de twintig mensen een vorm van ontstekingsreuma.
Artrose - de botuiteinden kunnen niet meer soepel bewegen omdat het kraakbeen dun is geworden. Dat veroorzaakt veel pijn. In Nederland heeft één op de tien mensen artrose.
Artrose komt vooral voor bij ouderen; de slijtage van kraakbeen ontstaat met het ouder worden. Er zijn factoren die het risico van slijtage van het kraakbeen verhogen. Dat zijn:
- verstoorde ontwikkeling van het gewricht;
- afwijking in de vorm of stand van de gewrichtsuiteinden (bijv. bij coxartrose een verschoven heupkop);
- spierzwakte rond het gewricht;
- erfelijke factoren;
- ziekte;
- een ongeval;
- overgewicht;
- zwaar werk.
Om te voorkomen dat de gewrichten stijf worden, is veel bewegen en ook sporten belangrijk. Probeer dagelijks actief te zijn en veel te wandelen, te fietsen of te zwemmen.
Door warmte ontspannen de spieren zich en dat vermindert de pijn. Neem daarom geregeld een warm bad, warme douche, een warm kompres of gebruik een infrarood lamp.
Probeer ook overgewicht te voorkomen omdat dit de gewrichten extra belast.
Doe mee! Filmpjes met bewegingsoefeningen en tips over de juiste houding.
Geneesmiddel bij pijnlijke gewrichten en reumatische pijn Meer info
Traditioneel kruidengeneesmiddel ter verlichting van milde gewrichtspijn en reumatische pijn op basis van Harpagophytum procumbens. Lees voor gebruik de bijsluiter. De toepassing is uitsluitend gebaseerd op traditioneel gebruik.
Pijnlijke gewrichten horen (soms) bij de overgang. Maar soms is niet de overgang de veroorzaker, maar wordt de pijn veroorzaakt door reuma. Eén van de meest voorkomende soorten van reuma (reumatoïde artritis) start gemiddeld bij vrouwen tussen de 40 en 50 jaar. Omdat dit ook de leeftijd is waarop vrouwen in de overgang komen, worden de gewrichtsklachten soms aangezien voor een overgangskwaal die erbij hoort. Juist in het begin is het echter belangrijk om gewrichtsklachten goed te behandelen. Raadpleeg bij dit soort klachten daarom altijd een arts.
Raadpleeg bij het vermoeden van artrose altijd een arts. Aanvullend kun je contact opnemen met het A.Vogel Informatiecentrum voor persoonlijk advies over voeding en leefwijze.
Wil je meer weten over reuma en gewrichtspijn? Ga dan naar de homepage van de Special Gewrichtsklachten.
Bekijk de special
De inhoud op deze site is alleen bedoeld voor informatieve doeleinden en is geen vervanging van professioneel medisch advies, diagnose of behandeling. Raadpleeg altijd een zorgverlener bij persoonlijke medische problemen.
