Wat is een natuurlijke slaap?

De slaapcyclus is een nachtelijke cyclus die start met de lichte slaap en die via een steeds dieper wordende slaap eindigt bij de droomslaap. Zoals gezegd doorlopen we tijdens onze slaap niet 1 cyclus, maar gemiddeld  5. Een slaapcyclus ziet er ongeveer als volgt uit:

• FASE 1
  Doezelstadium: de lichte slaap, we zijn echt nog een beetje aan het ‘doezelen’. Circa 5 minuten
• FASE 2
  Sluimerstadium: overgangsfase van de lichte naar de diepe slaap.
  Circa 25 minuten
• FASE 3
  Lichtdiepe slaap: het begin van de diepe slaap.       
  Circa 40 minuten    
• FASE 4
  Diepe slaapfase: de échte diepe slaapfase die zorgt voor fysiek herstel, groei en ontwikkeling.
  Circa 20 minuten
• FASE 5
  Droomslaap:
  hersenen en ogen zijn druk, we dromen. Deze fase kost het lichaam energie.
  Circa 10 minuten

Nog vóórdat we in het doezelstadium (fase 1) belanden, heeft ons lichaam er al een taak op zitten. Wanneer het namelijk donker wordt, maakt ons lichaam van nature een hormoon aan waarvan we een beetje slaperig worden. Dat hormoon heet melatonine, het bereidt het lichaam als het ware voor op het slapengaan. De aanmaak van melatonine wordt juist geremd door licht(bronnen).

De slaapfasen tezamen nemen zo’n 90 tot 100 minuten in beslag. De globale tijdsindeling per fase is hierboven te zien. Toch verandert het slaappatroon per slaapcyclus. In de eerste 3 slaapcycli die we ’s nachts doorlopen, is het aandeel diepe slaap het grootst. Tijdens de volgende cycli wordt de slaap geleidelijk aan lichter.
Wat er gebeurt tijdens de verschillende slaapfasen:

• Fase 1: in dit doezelstadium kan het lichaam soms schokkende bewegingen maken. Deze slaap is zo licht, dat we – als we eruit ontwaken – vaak niet eens beseffen dat we geslapen hebben.
• Fase 2: tussen fase 1 en 2 gaan we knikkebollen en zakken we dieper in de ontspanning. Soms worden we even wakker met het gevoel alsof we aan het vallen zijn – van een stoepje bijvoorbeeld – waardoor we schrikken. Fase 2 is het begin van de echte slaap, hoewel deze nog steeds wel licht is.
• Fase 3: in deze fase neemt de snelheid van de ademhaling af, hartritme en bloeddruk dalen en de spieren raken helemaal ontspannen. Ook vindt herstel van zenuwstelsel en hersenen plaats.
• Fase 4: in deze diepe slaapfase zijn ademhaling en hartritme op hun laagst. Als we nu worden gewekt, zijn we gedesoriënteerd. Deze fase zorgt voor fysiek herstel.
• Fase 5: droomslaap (= REM-slaap) is een oude benaming. Volgens nieuwe inzichten kunnen we in iedere fase dromen. Tijdens de REM-slaap is er sprake van snelle oogbewegingen en grote hersenactiviteit. De hersenen zijn druk met informatieverwerking en allerhande geheugenfuncties. Ook lichamelijk gebeurt er veel: arm- en beenspieren zijn dan wel totaal ontspannen, maar de ademhaling en hartslag zijn onregelmatig en de bloeddruk stijgt. Deze fase kost het lichaam energie.