Waterpokken is een snel optredende en acute infectieziekte die wordt veroorzaakt door het Varicella zostervirus. Andere benamingen voor waterpokken zijn windpokken en wijnpokken. Het herpes zoster virus is één van de acht herpesvirussen, die bij volwassenen gordelroos veroorzaakt en bij kinderen de kinderziekte waterpokken. 93% van de Nederlanders heeft voor zijn of haar zesde jaar waterpokken gehad. En zo'n 80% van de kinderen heeft last van extreme waterpokken.
Ja, als volwassene kun je zeker last krijgen van de waterpokken. Waterpokken is een kinderziekte, maar heb je als kind nooit waterpokken gehad, dan hou je je hele leven kans om ze alsnog te krijgen. Die kans is wel heel erg klein, omdat bijna iedereen wel eens in contact is geweest met het herpes zoster virus. Op dat moment maakte je lichaam al immuuunstoffen aan tegen het virus, die je beschermen.
De symptomen van waterpokken zijn bij volwassenen hetzelfde als bij kinderen. Volwassenen en kinderen boven de 14 jaar hebben vaak wel meer last van de verschijnselen. Die zijn wat heftiger. De vlekjes en blaasjes zitten soms over het hele lichaam en je kunt hoge koorts krijgen.
Het Varicella zoster-virus dat waterpokken veroorzaakt blijft altijd aanwezig in het lichaam en kan op latere leeftijd (boven het zestigste levensjaar) plots weer actief worden in de vorm van gordelroos.
Ja, tijdens de zwangerschap kun je waterpokken krijgen. De angst voor besmetting met waterpokken tijdens de zwangerschap is echter meestal niet nodig. Je kunt in principe maar één keer in je leven waterpokken krijgen. Heb je vroeger ooit de waterpokken gehad, dan is er nu tijdens je zwangerschap geen enkel risico voor jezelf of voor je baby. Zelfs als je nog nooit waterpokken hebt gehad, heb je inmiddels genoeg antistoffen aangemaakt voor het herpes zoster virus en is de kans zeer groot (95%) dat je immuun bent. En dat betekent ook dat je baby, die nog in de buik zit, ook al immuunstoffen van jou heeft gekregen via de placenta. Het komt dan ook bijna nooit voor dat zwangere vrouwen de waterpokken krijgen.
De symptomen en de meest voorkomende verschijnselen van de waterpokken zijn:
- koorts;
- rode vlekjes en bultjes;
- vochtige blaasjes;
- jeuk;
- korstjes.
Fase 1: lichte koorts en de eerste vlekjes ontstaan
Waterpokken begint meestal met symptomen als hangerigheid, verkoudheid, verhoging of lichte koorts (tot 39°C). Jij of je baby voelt zich echt niet lekker. Binnen één à twee dagen ontstaan er rode vlekjes ter grootte van speldenknoppen, die overgaan in bultjes. De huiduitslag begint meestal op de buik.
Fase 2: de vlekjes worden met vocht gevulde blaasjes. Jeuk!
Deze kleine bultjes worden kleine, met vocht gevulde blaasjes. Het vervelende is dat deze blaasjes enorm kunnen jeuken. Binnen no time zitten ze overal. Kleine kinderen hebben natuurlijk de neiging om de blaasjes open te krabben. Soms barsten ze ook vanzelf open. Open blaasjes zijn zeer gevoelig voor infecties, waardoor littekens kunnen ontstaan.
Fase 3: de blaasjes drogen in
Na een paar dagen zullen de blaasjes indrogen. Je krijgt dan korstjes. Deze korstjes vallen na 9 tot 13 dagen vanzelf af zonder littekens achter te laten.
Het bijzondere is dat de meeste mensen drie à vier keer deze fases van de waterpokken doorlopen. Je kunt dus tegelijkertijd vlekjes, bultjes, blaasjes en korstjes hebben.
De behandeling van waterpokken zit 'm vooral in het dragelijk maken van de ongemakken van de bultjes, blaasjes en de jeuk. Bij pijnlijke blaasjes in de mond kan een waterijsje of koud drankje de pijn tijdelijk verzachten.
Wil je weten hoe waterpokken eruit zien? Hieronder zijn drie foto's te zien van de drie stadia van waterpokken.
Stadium 1: vlekjes en uitslag
Stadium 2: blaasjes die opengaan
Stadium 3: blaasjes drogen in en er komen korstjes op
In principe hoef je geen actie te ondernemen als je nooit de waterpokken hebt gehad en nu zwanger bent. Probeer wel mensen met gordelroos en waterpokken te vermijden. Krijg je toch de waterpokken of ben je wel in contact geweest met iemand die gordelroos of waterpokken had, neem dan contact op met de verloskundige, huisarts of gynaecoloog.
Waterpokken is een kinderziekte die zeer duidelijke kenmerken heeft. Wil je weten of de blaasjes en de jeuk wel echt de waterpokken zijn? Een arts zal de diagnose waterpokken vanwege de duidelijke symptomen en verschijnselen eenvoudig kunnen stellen. Je kunt ook een idee krijgen met de online waterpokkentest:
Doe de Waterpokkentest
Weet de huisarts het niet zeker en is het belangrijk om het wel zeker te weten, omdat je zwanger bent bijvoorbeeld, dan kan de diagnose bevestigd worden door een kweek te maken van het virus of door het aantonen van antistoffen in het bloed.
Ben je zwanger en krijg je toch de waterpokken, dan moet je contact opnemen met je verloskundige, huisarts of gynaecoloog. Volwassenen zijn meestal wat zieker van de waterpokken dan kinderen. Zo kun je bijvoorbeeld hoge koorts krijgen. Die zul je moeten beperken, omdat koorts weeën kan opwekken en daarmee een vroeggeboorte. Voor jezelf zijn er geen gevaren als je zwanger bent en onverhoopt toch waterpokken krijgt. Bij de baby kunnen er wel complicaties optreden.
Het hangt af van de duur van de zwangerschap of de baby risico loopt op complicaties van de waterpokken.
Ben je minder dan 16 weken zwanger en heb je de waterpokken?
Mocht je voor het eerst in je leven waterpokken krijgen en je bent minder dan 16 weken zwanger, dan loopt de baby het risico op afwijkingen. Tijdens de 20 weken echo zal je baby goed onderzocht worden om te zien of alles goed is met je baby.
Meer dan 16 weken zwanger tot 5 dagen voor de bevalling en je hebt waterpokken?
Nu hoef je je echt geen zorgen te maken. Je kindje kan in de buik wel waterpokken krijgen, maar zal hier geen schade aan overhouden.
Krijg je waterpokken vijf dagen voor de bevalling tot twee dagen na de geboorte?
Heb je waterpokken rond je uitgerekende datum, dan kan de huisarts je vaccineren. Je krijgt dan antistoffen tegen het herpes zoster virus die je baby beschermen tegen waterpokken. Want net in deze fase van de zwangerschap en net na de geboorte kan je baby heel ziek worden van de waterpokken.
Het is verstandig om contact met de huisarts op te nemen als de persoon met waterpokken:
- zieker lijkt dan te verwachten is;
- hoge koorts krijgt;
- de huiduitslag zich naar de ogen uitbreidt;
- de huid rond de plekken opzet en pijnlijk of zeer rood wordt;
- twijfelt of hij of zij waterpokken heeft.
Waterpokken kunnen een verhoogd risico vormen voor ouderen, zwangeren en kinderen die jonger zijn dan 6 maanden. In al deze gevallen is het zeker verstandig de huisarts te raadplegen.
Overleg met de ouders van de pasgeboren baby of je op kraamvisite kunt komen als:
- je kind waterpokken of gordelroos heeft en meegaat;
- je zelf waterpokken of gordelroos hebt.
Als de moeder van de pasgeboren baby namelijk zelf geen waterpokken heeft gehad, dan heeft de baby ook geen antistoffen gekregen. Het kindje kan heel ziek worden als het waterpokken krijgt. Is de baby 3 maanden of ouder, dan is het in principe geen probleem voor de baby om de waterpokken te krijgen. Het is natuurlijk heel sneu en zielig, maar niet schadelijk.
Een baby met waterpokken die jonger is dan 3 maanden, moet gezien worden door de huisarts. Over het algemeen hoef je je huisarts niet te bellen als je kind ouder is dan 3 maanden en de waterpokken heeft. Bel wel als je twijfelt of het niet vertrouwt. Heeft je baby waterpokken en is de baby ouder dan 3 maanden, dan kun je de normale tips en adviezen opvolgen die bij de waterpokken horen. De behandeling van waterpokken zit 'm vooral in het dragelijk maken van de ongemakken van de bultjes, blaasjes en de jeuk.
Het RIVM geeft de voorkeur aan het gebruik van aciclovir ter behandeling van een zwangere vrouw met waterpokken.
Nee, in principe kun je maar één keer de waterpokken krijgen. Vanaf dat moment ben je voor de rest van je leven beschermd door de immuunstoffen die je hebt aangemaakt toen je klein was. Het herpes virus kan echter wel andere ziektes bij volwassenen veroorzaken, zoals gordelroos en postherpetische neuralgie.
De inhoud op deze site is alleen bedoeld voor informatieve doeleinden en is geen vervanging van professioneel medisch advies, diagnose of behandeling. Raadpleeg altijd een zorgverlener bij persoonlijke medische problemen.
