Bijna iedereen krijgt in zijn leven waterpokkken. Maar wat zijn waterpokken eigenlijk? Waterpokken is een acute infectieziekte die wordt veroorzaakt door het Varicella zostervirus (Herpes zoster). Andere benamingen voor waterpokken zijn windpokken en wijnpokken. Het herpes zoster virus is één van de acht herpesvirussen, die bij volwassenen gordelroos veroorzaakt en bij kinderen de kinderziekte waterpokken.
Je kunt vrij gemakkelijk herkennen of je kind waterpokken heeft, omdat de symptomen van waterpokken heel duidelijk zijn. Als je de online waterpokkentest doorloopt, dan krijg je een direct resultaat.
Doe de Waterpokkentest
93% van de Nederlanders heeft voor zijn of haar zesde jaar waterpokken gehad. En zo'n 80% van de kinderen heeft last van extreme waterpokken. Ze zijn dan helemaal bedekt met de blaasjes die zo kunnen jeuken. Soms zitten de waterpokken zelfs in de mond of bij de ogen of vagina. Geen pretje dus.
De behandeling van waterpokken zit 'm vooral in het dragelijk maken van de ongemakken van de bultjes, blaasjes en de jeuk. Bij pijnlijke blaasjes in de mond kan een waterijsje of koud drankje de pijn tijdelijk verzachten.
Waterpokken zijn vooral te herkennen aan de blaasjes die open kunnen springen en de enorme jeuk. Symptomen en de meest bekende verschijnselen van de waterpokken zijn:
- hangerigheid;
- verkoudheid;
- verhoging of lichte koorts (tot 39°C);
- rode vlekjes ter grootte van speldenknoppen;
- rode bultjes;
- vochtblaasjes;
- jeuk;
- korstjes.
De symptomen van waterpokken komen in verschillende fasen tot uiting:
- Fase 1: De eerste symptomen
Waterpokken begint meestal met symptomen als hangerigheid, verkoudheid, verhoging of lichte koorts (tot 39°C). Je kind voelt zich echt niet lekker. Binnen één à twee dagen ontstaan er rode vlekjes ter grootte van speldenknoppen, die overgaan in bultjes. De huiduitslag begint meestal op de buik. In dit eerste stadium ben je al besmettelijk; namelijk twee dagen vóór de blaasjes verschijnen.
- Fase 2: Blaasjes met vocht. Jeuk!
De kleine bultjes worden kleine, met vocht gevulde blaasjes. Het vervelende is dat deze blaasjes enorm kunnen jeuken. Binnen no time zitten ze overal. Kleine kinderen hebben natuurlijk de neiging om de blaasjes open te krabben. Soms barsten ze ook vanzelf open. Open blaasjes zijn zeer gevoelig voor infecties, waardoor littekens kunnen ontstaan. In dit stadium zijn de waterpokken besmettelijk: als de blaasjes open zijn.
- Fase 3: Blaasjes drogen in
Na een paar dagen zullen de blaasjes indrogen. Je krijgt dan korstjes. Deze korstjes vallen na 9 tot 13 dagen vanzelf af, zonder littekens achter te laten. Zijn er nog blaasjes open, dan ben je nog steeds besmettelijk.
Het bijzondere is dat de meeste kinderen drie à vier keer deze fases van de waterpokken doorlopen. Je kunt dus tegelijkertijd vlekjes, bultjes, blaasjes en korstjes hebben. Waterpokken zijn besmettelijk twee dagen vóór de blaasjes verschijnen tot deze ingedroogd zijn.
Hieronder zie je de drie stadia van waterpokken. Waterpokken zijn besmettelijk twee dagen vóór de blaasjes verschijnen tot deze ingedroogd zijn. Dus eigenlijk heb je een paar dagen waarin je niet weet dat je kind de waterpokken heeft, maar dat hij of zij wel andere mensen kan aansteken.
Stadium 1: vlekjes en uitslag
Stadium 2: blaasjes die opengaan
Stadium 3: blaasjes drogen in en er komen korstjes op
Waterpokken ontstaan dooor het Varicella zostervirus. Dit virus is een erg besmettelijk virus. Het wordt voornamelijk overgedragen via minuscule druppeltjes die zich snel en eenvoudig in de lucht verspreiden bij het praten, niezen of hoesten. Daarom is de ziekte ook zo gemakkelijk overdraagbaar onder kinderen.
Na de besmetting duurt het 14 tot 21 dagen voordat de eerste huiduitslag optreedt. Waterpokken is besmettelijk van twee dagen voor het verschijnen van de eerste uitslag totdat alle blaasjes korstjes hebben gekregen (ongeveer een week later).
Wil je zeker weten of de blaasjes en de jeuk wel echt de waterpokken zijn? Een arts zal de waterpokken vanwege de duidelijke symptomen eenvoudig kunnen herkennen. Maar als er geen complicaties zijn, dan is het niet nodig naar de huisarts te gaan. Waterpokken kun je makkelijk zelf herkennen, zie de foto's hierboven.
Maar als het belangrijk is om het zeker te weten, bijvoorbeeld in verband met zwangerschap, dan kan de diagnose bevestigd worden door een kweek te maken van het virus. Of door het aantonen van antistoffen in het bloed. Dit gebeurt in de praktijk bijna nooit.
Het is goed om te weten wanneer waterpokken besmettelijk zijn. Het Varicella zostervirus, waardoor waterpokken wordt veroorzaakt, is een erg besmettelijk virus. Het wordt voornamelijk overgedragen via minuscule druppeltjes die zich snel en eenvoudig in de lucht verspreiden bij het praten, niezen of hoesten. Natuurlijk wordt het virus ook via direct contact met de blaasjes overgedragen. Omdat kinderen op school met elkaar spelen, kunnen ze elkaar ook makkelijk besmetten. Maar wanneer is je kind nou precies besmettelijk? Goed om te weten, immers, dan kun je er ook rekening mee houden in het contact met andere kinderen of zwangere vrouwen. Waterpokken zijn besmettelijk twee dagen vóór de blaasjes verschijnen tot deze ingedroogd zijn. Dus eigenlijk heb je een paar dagen, de eerste twee dagen voordat de blaasjes opkomen, waarin je niet weet dat je kind de waterpokken heeft, maar dat hij of zij wel andere mensen kan aansteken.
Het verloop van waterpokken is meestal hetzelfde: waterpokken begint meestal met hangerigheid, verhoging of lichte koorts (tot 39°C). Je kind voelt zich echt niet lekker. Binnen één à twee dagen ontstaan er rode vlekjes, meestal op de romp.
Daarna worden de kleine bultjes met vocht gevulde blaasjes, die meestal jeuken. Binnen de kortste keren zitten ze overal. Kleine kinderen hebben natuurlijk de neiging om de blaasjes open te krabben. Soms barsten ze ook vanzelf open. Open blaasjes zijn zeer gevoelig voor infecties, waardoor littekens kunnen ontstaan. Niet krabben dus!
Waterpokken is over het algemeen een onschuldige kinderziekte die gewoon uitgeziekt moet worden. Met name de open blaasjes zijn zeer gevoelig voor bacteriële infecties. Zeker als ze regelmatig worden opengekrabd vanwege de jeuk. Dit kan blijvende littekens achterlaten. Het is dus belangrijk dat het kind de blaasjes niet openkrabt als de blaasjes jeuken. Dat kan door:
- de nagels van het kind schoon en kort te houden;
- het kind (anti-krab)wantjes aan te doen.
De duur van waterpokken is doorgaans één tot twee weken. Het kind kan wat hangerig zijn, maar is meestal niet erg ziek. Als het zich goed voelt, kan het gewoon naar school of naar het kinderdagverblijf. Kinderen hebben elkaar immers vaak al besmet voordat de ziekte zichtbaar is. Hebben kinderen de waterpokken eenmaal gehad (vaak al voor het zesde levensjaar) dan zijn ze meestal voor hun leven immuun. Het komt vrijwel nooit voor dat iemand voor de tweede maal waterpokken krijgt. Het virus kan wel in het lichaam achterblijven en jaren later plaatselijk huiduitslag veroorzaken.
De incubatietijd van waterpokken is tussen de 10 en 21 dagen. In de praktijk komt het erop neer dat tijd die verstrijkt tussen de besmetting en de eerste symptomen van de waterpokken tussen de 13 en 18 dagen ligt. Dat betekent dat na de besmetting het 13 tot 18 dagen duurt voordat de eerste huiduitslag optreedt. Waterpokken is besmettelijk van twee dagen vóór het verschijnen van de eerste blaasjes totdat alle blaasjes korstjes hebben gekregen en zijn ingedroogd (ongeveer een week later).
Veel ouders gebruiken havermout om de jeuk van waterpokken te verlichten. Een bad met havermout bijvoorbeeld! Een kind mag met de waterpokken namelijk gewoon in bad of onder de douche. Doe een washandje vol met havermout en doe daar een elastiekje om, om het dicht te maken. Laat het washandje goed met badwater vollopen en knijp het washandje met havermout dan uit. Er komt dan een wittige substantie vrij die lekker zacht is voor de huid.
Ben je zwanger en heb je waterpokken? Neem contact op met je huisarts als:
- je vroeger geen waterpokken hebt gehad;
- je niet gevaccineerd bent.
Lees hier alles over waterpokken tijdens de zwangerschap>>
Waterpokken kun je eigenlijk niet voorkomen. Het herpes zoster virus is zo enorm besmettelijk, dat elk kind er wel aan zal geloven.
Nee, laat je kind liever niet zwemmen met waterpokken. Anders dan op school, is het zwembad een plek waar je kind veel minder vaak komt. Ook komt je kind in het zwembad met heel andere kinderen in aanraking. Het zwembad kan zo echt een nieuwe besmettingshaard zijn. En daar zitten het zwembad en de andere ouders weer niet op te wachten. Uiteraard kun je de waterpokken toch nooit helemaal voorkomen, dus het is meer een kwestie van "liever niet zwemmen met waterpokken", dan "je mag niet zwemmen met waterpokken". Overigens kan het chloorwater wel de jeuk verergeren en de korstjes doen verweken.
Bij de meeste scholen is het geen probleem dat je kind met waterpokken naar school komt. Besmetting heeft daar waarschijnlijk al plaatsgevonden vóór het ontstaan van de blaasjes. Sommige scholen hebben er wel eigen afspraken over en zullen kinderen met waterpokken weren. De meeste kinderen zijn niet lekker en hangerig van de waterpokken, dus kijk het in ieder geval even goed aan of je kind het wel trekt of niet. Meld het wel even op school dat je kind besmet is met het waterpokkenvirus, dan kunnen andere ouders ingelicht worden dat het heerst.
Voor een kinderdagverblijf of een crèche geldt hetzelfde als voor het wel of niet naar school gaan: als je peuter of dreumes niet ziek is van de waterpokken, dan kan het gerust weggebracht worden. Wil je meer weten over waterpokken bij baby's? Lees hier alles over waterpokken bij baby's.
In principe zal een normaal verloop met waterpokken echt heel vervelend zijn voor je dreumes. Vooral als de waterpokken gaan ontsteken. Heeft je kindje een zeer slecht immuunsysteem, dan kunnen er complicaties optreden, zoals een longontsteking. Gelukkig zijn deze complicaties van de waterpokken vrij zeldzaam. Ben je zwanger of heb je een baby? Lees hier alles over waterpokken bij baby's en tijdens de zwangerschap.
NB. Waterpokken kunnen een verhoogd risico vormen voor ouderen, zwangeren en kinderen die jonger zijn dan 6 maanden. In al deze gevallen is het verstandig de huisarts te raadplegen.
Het is ook raadzaam om contact met de huisarts op te nemen wanneer het kind zieker lijkt dan te verwachten is, het hoge koorts krijgt, de huiduitslag zich naar de ogen uitbreidt of de huid rond de plekken opzet en pijnlijk of zeer rood wordt. En twijfel je of je daadwerkelijk te maken hebt met waterpokken? Vraag de huisarts dan om advies.
Eigenlijk begint waterpokken meestal met lichte koorts (verhoging tot 39°C). Je hoeft met lichte koorts in principe geen actie te ondernemen. Het lijkt op griep, maar na een paar dagen komen naast de koorts ook de vlekjes opzetten. Je kind wordt hangerig van de koorts en voelt zich echt niet lekker. Het is altijd verstandig om koorts serieus te nemen. Duurt de koorts langer dan vier dagen aan of is deze hoger is dan 39°C, neem dan contact op met de huisarts.
Je mag je kind eventueel een kinderparacetamol geven.
Wie ooit waterpokken heeft gehad, is beschermd tegen het herpes virus. Weet je niet zeker of je ooit de waterpokken hebt gehad, kun je dit laten controleren. Er is een vaccin tegen de waterpokken dat eigenlijk alleen wordt gegeven aan zwangere vrouwen die nooit de waterpokken hebben gehad en die vanwege hun werk een verhoogd risico op waterpokken lopen.
Zwangere vrouwen die geen waterpokken hebben gehad, wordt geadviseerd contact met kinderen en volwassenen die waterpokken of gordelroos hebben, te vermijden.
Over het algemeen hoef je je huisarts niet te bellen als je dreumes of peuter waterpokken heeft.
Bel wel als:
- je kind jonger is dan drie maanden; Wil je meer weten over waterpokken bij baby's? Lees hier alles over waterpokken bij baby's;
- je twijfelt of als je het niet vertrouwt;
- je merkt dat je kind steeds zieker wordt;
- de koorts na drie dagen niet weggaat;
- je kind niet of te weinig drinkt;
- je kind steeds braakt;
- je kind suf wordt;
- je kind benauwd wordt of heel snel gaat ademen;
- je kind blijft huilen of gaat kreunen;
- de huidskleur van je kind grauw wordt;
- je zwanger bent en vroeger geen waterpokken hebt gehad en niet gevaccineerd bent.
Ja, gek genoeg is er sprake van een soort waterpokkenseizoen. Als kinderen de waterpokken krijgen, is dat meestal in het vroege voorjaar. In maart, april en mei komen de meeste besmettingen met het waterpokkenvirus voor: vier à vijf keer meer dan in andere maanden van het jaar.
De inhoud op deze site is alleen bedoeld voor informatieve doeleinden en is geen vervanging van professioneel medisch advies, diagnose of behandeling. Raadpleeg altijd een zorgverlener bij persoonlijke medische problemen.
