Aambeien zijn zwellichamen (weefsels met bloedvaten) die de anus lucht- en lekdicht afsluiten. Iedereen heeft ze dus! Wanneer deze zwellichamen regelmatig onder hoge druk komen te staan, bijvoorbeeld door verstopping of hard persen tijdens de stoelgang, loopt de druk in de bloedvaten hoog op. De aambeien kunnen dan gaan opzetten en op z'n minst jeuk en een branderig gevoel rond de anus geven. In de volksmond spreken we dan pas van een aambei.
Aambeien kunnen vervelende klachten geven zoals jeuk en pijn. En bovendien kunnen ze bloeden, bijvoorbeeld als je ontlasting hebt gehad. In dit artikel lees je meer over de klachten, de behandeling en de verschillende typen aambeien die er zijn.
Wellicht wil je weten hoe je aambeien kunt behandelen. Hieronder onze aanbeveling!
Aambeien kunnen in principe geen kwaad, ze zijn onschuldig. Het zijn uitgezakte zwellichamen; zwellichamen die iedereen heeft. Meestal gaan klachten van aambeien ook vanzelf weer over.
Je kunt aambeien hebben zonder het te weten. Je merkt het pas als je last krijgt van één of meerdere van onderstaande symptomen:
- pijn en eventueel bloedverlies tijdens de stoelgang;
- zichtbare streepjes bloed op de ontlasting of toiletpapier;
- jeuk, irritatie, branderigheid en gevoeligheid rondom de anus;
- een bultje aan de wand van de anus;
- een verzakking of uitstulping van één of meerdere aambeien.
Aambeien zijn onder te verdelen in inwendige- en uitwendige aambeien. Het verschil tussen inwendige- en uitwendige aambeien is goed te zien op deze pagina: Hoe zien aambeien eruit?
Inwendige aambeien liggen boven de sluitspier van de anus, dus aan de binnenkant. Inwendige aambeien zijn over het algemeen niet pijnlijk. Soms kunnen ze met de ontlasting mee naar buiten zakken. Je kunt ze dan met je vinger voorzichtig weer naar binnen duwen. Dit verlicht eventuele pijn. Wanneer inwendige aambeien naar buiten zakken spreken we ook wel van uitpuilende aambeien.
Zit de aambei buiten het endeldarmkanaal, dus ná de anus; dan spreken we van uitwendige aambeien. Uitwendige aambeien geven vaak een ongemakkelijke ‘druk’ rond de anus en vaak ook jeuk of pijn tijdens de stoelgang.
Tips bij aambeien
Als je aambeien hebt is het belangrijk te letten op de volgende tips die gericht zijn op het soepel houden van de ontlasting:
- eet voldoende vezels: denk aan groenten fruit en volkorenproducten;
- drink ook voldoende: zo'n anderhalve tot twee liter per dag;
- zorg dat je voldoende beweegt op een dag. Dit zorgt ervoor dat de darmen ook goed in beweging blijven;
- wacht niet met het bezoeken van het toilet als je voelt dat je aandrang hebt. Langer wachten zorgt ervoor dat meer vocht aan de ontlasting onttrokken wordt, waardoor deze minder soepel wordt.
Verder kun je een aantal dingen doen om klachten van de aambeien te verminderen:
- pers niet te hard. Persen zorgt voor onnodig veel druk op de zwellichamen in de anus en kan aambeien verergeren of doen ontstaan;
- gebruik vochtig toiletpapier. Dat is verzachtend voor de anus en voelt niet zo ruw aan. Zeker wanneer de anus bloed kan dit prettig zijn. Gebruik geen zeep, dat kan de jeuk of irritatie alleen maar erger maken;
- duw de uitstulpingen aan de anus voorzichtig terug naar binnen, dit kan de pijn verlichten;
- een warm bad helpt soms ook tegen jeuk en irritatie aan aambeien.
Aanhoudende aambeien die met een zalfje niet verdwijnen of aambeien die hevige klachten veroorzaken, kunnen ook met een ingreep worden behandeld: een rubberbandligatie. Als je een rubberbandligatie krijgt, wordt er een klein elastiekje om de aambei geplaatst aan de binnenkant van de anus. Het elastiekje zorgt ervoor dat de aambei niet meer kan zakken en uiteindelijk na een paar dagen afsterft. Het zorgt er op die manier voor dat je geen klachten meer hebt van de aambei. Het elastiekje komt gewoon weer met de ontlasting mee naar buiten wanneer het zijn werk heeft gedaan.
Mogelijk voert de huisarts deze ingreep uit, maar het kan ook zijn dat je hiervoor wordt verwezen naar een chirurg.
Er zijn ook nog andere typen ingrepen om aambeien te behandelen: Lees hier meer over aambeien behandeling.
Aambeien komen vaak voor. Met een goede verzorging kun je de symptomen verzachten en het natuurlijke genezingsproces ondersteunen. In een aantal gevallen is het raadzaam een arts te raadplegen:
- bij chronische aambeien: klachten die maar aanhouden of steed terugkeren;
- bij plotselinge felle pijn rondom de anus;
- bij aambeien die gepaard gaan met koorts;
- bij (herhaaldelijk) optreden van bloed in de ontlasting.
Meestal zijn aambeien de oorzaak van wat bloedverlies bij de ontlasting. Dan heb je wat bloed op het wc-papier. Ook kan er bloed op of door de ontlasting zitten. Je kunt ook zomaar wat bloed of kleine bloedstolsels verliezen, zonder ontlasting. Tevens kan er wat slijm bij zitten. Elk jaar heeft één op de vijf mensen wel eens bloed bij de ontlasting. Bloedende aambeien komen dus vaak voor.
De oorzaak van het bloedverlies is vaak dat er kleine scheurtjes in de anus (fissuur) zijn ontstaan. Dat kan gebeuren door te hard persen bij het poepen.
Heb je bloedende aambeien? Ga dan naar de huisarts:
- als het bloedverlies blijft bestaan;
- als het bloed is vermengd door de ontlasting;
- als er ook slijm bij de ontlasting zit;
- als je afvalt;
- bij verminderde eetlust;
- als je je ziek voelt;
- bij koorts;
- bij buikpijn;
- bij afwisselend diarree en verstopping.
Aambeien hebben in de regel veel te maken met de stoelgang. Vooral verstopping, harde ontlasting en persen verhogen de druk op de bloedvaten in de aambeiweefsels. Deze kunnen hierdoor geïrriteerd en beschadigd raken. Ben je gevoelig voor aambeien? Let dan op je voeding. Eet vooral meer vezels (volkoren producten, lijnzaad), dat helpt om de ontlasting zacht te maken en te houden. Verder is het belangrijk om veel te drinken en regelmatig te bewegen.
De kans op aambeien neemt toe wanneer je:
- vaak last hebt van verstopping;
- hard perst tijdens de stoelgang;
- langdurig het toilet bezoekt;
- ouder bent dan dertig jaar;
- familieleden hebt met aambeien;
- overgewicht hebt;
- te veel zit en/of te weinig beweegt;
- zwanger bent of bent geweest, zwangerschap is een belangrijke trigger.
Meer dan de helft van alle Nederlanders, mannen en vrouwen, krijgt minstens één keer te maken met aambeien (hemorroïden).
Hoe kan het toch dat zoveel zwangerschappen gepaard gaan met aambeien? Eigenlijk is het antwoord heel eenvoudig. De groeiende baarmoeder zorgt voor extra druk op de darmen en kan daarmee de darmwerking vertragen. Bovendien hebben zwangere vrouwen – door een veranderde hormoonhuishouding – vaak sneller last van verstopping en harde ontlasting. En juist dat blijkt één van de belangrijkste oorzaken van aambeien te zijn. Tijdens de bevalling neemt de druk op de bloedvaten nog verder toe. Ook dat werkt aambeien in de hand. Zwangere vrouwen krijgen dus regelmatig met aambeien te maken.
Lees ons blog met tips voor aambeien tijdens de zwangerschap!
Iedereen kan aambeien krijgen en iedereen kan ze voorkomen met de volgende leefregels:
- eet veel vezels, zoals volkorenproducten, fruit en rauwe groenten. Dit houdt de ontlasting zacht;
- drink veel water, ten minste anderhalve tot twee liter per dag. Start de dag met twee glazen lauw water op de nuchtere maag. Dit brengt de spijsvertering op gang en bevordert de darmtransit;
- stel bij aandrang toiletbezoek niet uit. Dan krijgt de ontlasting geen kans om te verharden in de darm;
- pers niet tijdens de stoelgang;
- vermijd langdurig toiletbezoek;
- zorg dagelijks voor voldoende lichaamsbeweging;
- streef naar een gezond gewicht. Er is een verband tussen overgewicht en aambeien;
- wees voorzichtig met afvegen. Te veel druk op het toiletpapier kan de weefsels en de huid onnodig belasten;
- gebruik zacht toiletpapier of, beter nog, een nat washandje;
- vermijd laxerende middelen. Deze kunnen de darmwerking schaden en aambeien verergeren.
Meestal zijn aambeien onschuldig en verdwijnen de klachten ook weer vanzelf na verloop van tijd. Maar een enkele keer kunnen zich complicaties bij aambeien voordoen. Een inwendige aambei die uitpuilt, kan bijvoorbeeld afgekneld raken. Of er kan een bloedpropje ontstaan in de aambei, waardoor deze blauw wordt, opzwelt en veel pijn doet. In dit geval noem je de aambei een getromboseerde aambei. Het bloedstolsel in een getromboseerde aambei kan onder plaatselijke verdoving worden verwijderd.
Uit onderzoek blijkt dat:
- een derde van de Nederlanders niet weet wat aambeien zijn. Zelfs mensen die aambeien hebben gehad, weten maar weinig over deze kwaal. En wat ze denken te weten, is vaak niet waar;
- ruim 20 procent denkt het te krijgen van een vieze toiletbril;
- 20 procent denkt dat ze besmettelijk zijn;
- bijna 30 procent ziet aambeien als gevolg van anale seks;
- 43 procent denkt dat je er nooit meer vanaf komt als je ze eenmaal hebt.
Allemaal fabels. Juist door die onwetendheid doen mensen vaak niets aan hun aambeien. Zonde!
De inhoud op deze site is alleen bedoeld voor informatieve doeleinden en is geen vervanging van professioneel medisch advies, diagnose of behandeling. Raadpleeg altijd een zorgverlener bij persoonlijke medische problemen.
