Het is één van de minder bekende symptomen van reuma, maar mensen met een chronische ontsteking kunnen last krijgen van hersenmist. Ken jij deze feiten en oplossingen al?
Feit 1: hersenmist is een verzamelnaam
Brain fog, ook wel hersenmist genoemd, is een verzamelnaam van cognitieve klachten waar iemand met een chronische ontsteking last van kan krijgen. Het wordt omschreven als warrigheid, concentratieproblemen en geheugenproblemen, vergeetachtigheid en desoriëntatie. Maar het kan ook zijn dat je even niet meer uit je woorden komt of vergeet wat je wilde vragen. Deze klachten gaan vaak samen met taal- en leerproblemen en geheugenverlies. De klachten kunnen langere tijd aanhouden en kunnen de ene dag erger zijn dan de andere dag.
Feit 2: brain fog komt veel voor bij chronische ontstekingen
Als iemand griep krijgt, begint degene tekenen van onstekingen in het lichaam te vertonen, zoals koorts. Deze ontsteking is vrij duidelijk verbonden met het gevoel van lusteloosheid en andere tekenen van cognitieve disfunctie. Maar er is veel minder bekend over hoe chronische ontstekingen de hersenen kunnen beïnvloeden. De Universiteit van Michigan keek naar gegevens van ruim vijftig mensen met reumatoïde artritis (RA). Ze ontdekten consistente resultaten op een aantal specifieke gebieden in de hersenen die verbonden raakten met verschillende hersennetwerken. Het belangrijkste: het onderzoek ondersteunt het idee dat de ontsteking die ontstaat bij RA zowel op de hersenen als op de gewrichten gericht kan zijn. Eén van de grootste onderzoeken naar cognitieve vaardigheden van mensen met RA toonde aan dat bijna een derde van de deelnemers worstelde met mentale helderheid en scherpte.
Feit 3: het wordt ook wel mentale vermoeidheid genoemd
Bij ontstekingsreuma zijn er drie soorten vermoeidheid. Eén daarvan wordt ook wel 'mentale vermoeidheid' genoemd. Dat ontstaat door een tekort aan noradrenaline. Bij reuma komen ontstekingsstofjes vrij en die zorgen voor een afbraak van signaalstoffen in de hersenen, waaronder noradrenaline. En te weinig noradrenaline zorgt onder andere voor concentratieproblemen. Bij mentale vermoeidheid zeggen mensen dan ook vaak 'ik kan me niet concentreren'. Dat niet-helder zijn is hetzelfde als hersenmist.
Feit 4: pijn en vermoeidheid verergeren hersenmist
Hersenmist komt vooral voor bij mensen met ontstekingsreuma en fibromyalgie. Wanneer iemand last krijgt van brain fog verschilt. Bij fibromyalgie - en wellicht ook bij andere vormen van reuma - heeft het opkomen van hersenmist deels te maken met pijn. Wanneer iemand met fibromyalgie veel pijn ervaart, worden de hersenen namelijk geremd. De pijnsignalen vragen zoveel energie van de hersenen, dat ze geen tijd meer hebben om daarnaast ook nog van alles te doen. Daarnaast wordt er door pijn ook stress veroorzaakt; stress kan er ook voor zorgen dat het kortetermijngeheugen minder goed werkt.
Feit 5: ook een gezonde nachtrust speelt een rol
Volgens onderzoekers ligt de grootste oorzaak van hersenmist bij reuma bij de slaapkwaliteit. Mensen met reuma hebben vaak last van slaapproblemen, waardoor uiteindelijk chronische vermoeidheid kan optreden. Door chronische vermoeidheid krijgen de hersenen minder rust, wat gevolgen heeft voor het vermogen om helder te denken. Het lichaam heeft op den duur een tekort aan herstellende slaap. Het gevolg? De productie van serotonine vermindert. Dit stofje is verantwoordelijk voor het geheugen.
Feit 6: het is belangrijk om je triggers te kennen
Om hersenmist tegen te gaan, is het belangrijk om op onderzoek uit te gaan. Wat lokt bij jou cognitieve klachten uit? Onderzoek eerst wat jouw triggers zijn, zoals stress, overbelasting, vitaminetekort, oververmoeidheid en overprikkeling. Houd bijvoorbeeld een maand een dagboek bij om er achter te komen waarom en wanneer hersenmist bij jou om de hoek komt kijken of verergert.
Feit 7: een gezonde leefstijl verkleint de kans op hersenmist
Dat goed voor jezelf zorgen de basis is van een goede gezondheid, staat als een paal boven water. Om de kans op mentale klachten te verkleinen, is een gezonde leefstijl dus belangrijk. Wat betekent dat? Probeer voldoende te slapen, zodat het lichaam weer kan opladen. Vraag slaapadvies aan een reumatoloog of slaapdeskundige. Zorg sowieso voor een goed matras en fijn kussen, net als gordijnen die de kamer pikkedonker maken. Dat is alvast een begin! Ook gezonde voeding is belangrijk voor de hersenen. Hersenmist hangt samen met ontstekingen in het lichaam en onder andere sterk bewerkte koolhydraten bevorderen het ontstaan daarvan. Voeding uit pakjes en zakjes kun je beter laten staan. Kook zoveel mogelijk met verse ingrediënten en zorg voor het volledige arsenaal aan voedingsstoffen.
Dit zijn de symptomen van hersenmist
- vermindering van concentratie;
- onzeker gevoel;
- gedesoriënteerd gevoel;
- angst;
- problemen met kortetermijngeheugen;
- moeite met helder denken;
- moeilijk uit je woorden komen/niet de juiste woorden kunnen vinden;
- verwarring;
- moeite om nieuwe dingen te leren;
- verminderde creativiteit;
- stress;
- geestelijke vermoeidheid;
- omdraaien van cijfers en letters;
- moeite met gesprekken volgen.
Het idee dat er watten in je hoofd zitten en je wazig en warrig voelen, is erg vervelend. Extra rot is dat er niet altijd iets aan deze hersenmist te doen is. Maar nu je weet wat hersenmist is, welke triggers het verergeren en wat je eraan kunt doen, maakt dat je misschien minder onzeker.
Leven met Reuma
Wil je meer informatie, adviezen, tips en ervaringsverhalen van verschillende mensen met reuma ontvangen? Schrijf je dan in voor de maandelijkse Leven met Reuma nieuwsbrief.
Schrijf je nu in
