Ontstekingen; die kennen we. We hebben allemaal wel eens een keelontsteking gehad of een wond die niet mooi heelde maar flink ging ontsteken. Een ontsteking is feitelijk niets anders dan een reactie van je immuunsysteem dat probeert de bacteriën in een wond te verdrijven of een virus in het lichaam op te ruimen. Bij koorts gebeurt dat letterlijk; je lichaam wordt flink heet zodat je alle ziekteverwekkers uit je lichaam zweet.
Wat is een ontsteking?
De ontstekingsreactie verhoogt de doorbloeding, de huid wordt bijvoorbeeld rood en warm, zodat witte bloedcellen goed naar de plaats kunnen waar ze de infectie moeten bestrijden. Een ontsteking is dus een gezonde reactie van een immuunsysteem dat flink aan het werk is.
Bij een laaggradige ontsteking is er ook sprake van een ontsteking, alleen is er geen acute wond en ook geen virus. En je voelt je ook niet 'echt' ziek – zo heb je geen koorts en heb je ook weinig tot geen pijn. Wat is er wel aan de hand?
Wat zijn laaggradige ontstekingen?
Laaggradige ontstekingen worden ook wel chronische of stille ontstekingen genoemd. Er is geen 'echt' of acuut probleem, maar het immuunsysteem is wel gealarmeerd. Er zijn dus steeds ontstekingsstoffen in het bloed actief die naar organen en weefsels verspreid worden.
Dit soort ontstekingen is niet goed en ook niet 'genezend', het kan juist ziekmakend zijn. Bij een laaggradige ontsteking is het immuunsysteem de hele tijd aan het werk. En in tegenstelling tot een 'gezonde' ontstekingsreactie, blijft een laaggradige ontsteking actief. Dit soort ontstekingen heeft daarom invloed op je hele metabolisme. Wat kunnen de gevolgen daarvan zijn?
1. Reuma kan een gevolg zijn van laaggradige ontstekingen
Een laaggradige ontsteking kan jaren sudderen voordat je iets merkt, maar zorgt er wel voor dat je immuunsysteem 'overwerkt' raakt. Het resultaat kan een auto-immuunziekte zijn waarbij het lichaam zichzelf aanvalt. Laaggradige ontstekingen kunnen daarom ook een rol spelen bij het ontstaan van reumatische aandoeningen, zoals artrose en osteoporose.
2. De ontsteking geeft geen klachten
Zoals gezegd horen bij een acute ontsteking allerlei symptomen, zoals pijn, koorts en een warme, pijnlijke plek. Het lastige van een laaggradige ontsteking is dat je het niet voelt, ziet of opmerkt. Een laaggradige ontsteking houdt zich vaak verborgen. Daarom wordt het ook wel een stille ontsteking genoemd. Dit kan omdat het immuunsysteem wel 'aanslaat', maar dat de prikkel niet sterk is genoeg om de klassieke symptomen te geven. In plaats daarvan verspreidt de ontsteking zich via het bloed in het lichaam, waar het schade aan weefsels veroorzaakt.
Wie krijgt laaggradige ontstekingen?
Waardoor laaggradige ontstekingen precies worden veroorzaakt, is nog onbekend. Wel zijn er meerdere factoren die het triggeren of verergeren. Deze symptomen kunnen de ontstekingsreactie aanwakkeren: een teveel aan buik- of orgaanvet, bewerkte voeding, rood vlees, sigaretten(rook), chronische stress, glucose en verzadigd vet. Ook lopen vrouwen van veertigplus meer risico door de overgang.
Wat kun je zelf doen tegen een laaggradige ontsteking?
Het is bij een laaggradige ontsteking belangrijk om te proberen ongunstige leefstijlfactoren tegelijkertijd te verminderen, dan snijdt het mes aan twee kanten. Bijvoorbeeld: chronische stress zorgt voor slecht slapen, waardoor je meer snelle koolhydraten gaat eten. Daardoor raakt je darmflora in de war en word je moe, wat ervoor zorgt dat je minder gaat bewegen en de spanning toeneemt. Het is een neerwaartse spiraal waarin je terechtkomt.
Dit kun je doen:
1. Zet goed eten op het menu. Kies een voedingspatroon dat rijk is aan antioxidanten, zoals groenten, kruiden en fruit. Antioxidanten werken ontstekingsremmend – en dat is wat je wilt! Zorg ook voor voldoende vetzuren: omega 3 remt ontstekingen en zit onder andere in vette vis, lijnzaadolie en noten.
2. Zoek de buitenlucht op. Snuif zoveel mogelijk frisse lucht op en laat de zon je lichaam verwarmen. Waarom? Voor de vitamine D natuurlijk! Een vitamine D-tekort stimuleert ontstekingen. In de donkere maanden kan het raadzaam zijn om extra vitamine D in te nemen.
3. Beweeg dagelijks twee keer per dag een halfuur. Tijdens inspanning haal je dieper adem, waardoor je je longinhoud ververst en je fysieke conditie verbetert.
4. Vind een balans tussen ontspanning en inspanning. Door stress te verminderen, maak je je afweer sterker en krijg je meer energie.
5. Rook je? Stop met roken. Ons lichaam detecteert roken en rookstof als abnormaal. Je lichaam reageert op dit alarmsignaal met een ontstekingsreactie.
6. Wees matig met alcohol.
7. Slaap als Doornroosje. Een goede nachtrust is belangrijk. Iedere cel heeft een DNA-reparatiemechanisme dat 's nachts optimaal werkt om de schade van overdag op te sporen en te herstellen.
