Waarom verlangen we naar zoet?
Wanneer suiker onze smaakpapillen op de tong bereikt, gaat er direct een seintje naar de hersenen. Het is of daar iemand de jackpot wint, want het beloningscentrum in je hersenen geeft gul een stoot dopamine af. En dopamine is het stofje waar we gelukkig en blij van worden. Het komt ook vrij bij andere verslavingen - drugs, roken, gokken en alcohol - maar dan in grotere hoeveelheden. Het is niet zo gek dat onze hersenen ons belonen als we iets zoets eten. In de oertijd was dit zelfs van levensbelang. In die periode was voedsel vaak schaars en als je op iets calorierijks stuitte zoals een honingraat, dan zeiden de hersenen: eet ervan en wel zoveel als je kan! Dit signaaltje is na duizenden jaren nog steeds hetzelfde. Let maar eens op: in een restaurant kan je altijd nog wel een toetje op, hoe zwaar je ook getafeld hebt. De smaak ‘zoet’ hebben we ook met de paplepel ingegoten gekregen. Of zeg maar liever met de moedermelk. Deze smaakt namelijk ook zoet. Suiker wordt ook vaak als troost gebruikt bij kinderen maar ook bij volwassenen. ‘Ik voel me zo naar, verdrietig, eenzaam of vul maar in, dus ik mag best dat koekje…’ Alleen blijft het door bovenstaand beloningsmechanisme vaak niet bij dat ene koekje.
Verschillende soorten suikers
Je hebt verschillende soorten suikers en deze vallen allemaal onder de groep koolhydraten. Dit zijn lange of kortere keten van koolstofatomen. In je spijsverteringskanaal worden deze ketens in stukjes geknipt en met behulp van insuline in het bloed opgenomen. Bij sommige suikers gaat dat knippen razendsnel zoals bij glucose-fructosestroop. Eet je voedsel waar dit in zit, dan gaan alle lampjes van de fruitautomaten in je hersenen tegelijk aan: ding, ding, ding, ding, jackpot! Glucose-fructosestroop is een heel goedkope zoetstof, vandaar dat voedselfabrikanten het op grote schaal gebruiken. Het zit werkelijk bijna over al in! En handig: consumenten willen steeds weer meer van je product eten. Etiketten weten suiker vaak goed te verstoppen. Het is vaak een wirwar van verschillende benamingen voor hetzelfde. Sucrose, maltose, dextrose, lactose, galactose, fructose, sacharose, mout melasse: het is allemaal suiker.
Bloedsuikerspiegel
Ook het effect van suiker op de bloedsuikerspiegel zorgt ervoor dat je er steeds meer van wil eten. De bloedsuikerspiegel stijgt heel snel bij het eten van veel suiker, maar daalt daarna ook veel sneller. Is de bloedsuikerspiegel laag, dan gaan er juist alarmbellen af: die spiegel moet omhoog! En hoe je dat het snelst? Precies met suiker! Hoe stabieler je bloedsuikerspiegel is, hoe minder trek je in suiker hebt.
Effecten van suiker
Suiker heeft zoveel nare effecten in het lichaam, daar kun je boeken vol mee schrijven. De belangrijkste gevaren van te veel suiker zijn: diabetes, overgewicht en hart- en vaatziekten. Ook zorgt suiker ervoor dat je veel sneller veroudert en je huid makkelijker rimpels krijgt. Dit komt omdat in je bloed suikermoleculen zich kunnen hechten aan eiwitmoleculen. Je krijgt dan deeltjes in je lichaam die maar moeilijk uit te scheiden zijn. Daarbij nestelen ze zich vaak in de wanden van aderen of in je huid, waardoor deze stug en rimpelig wordt. Ook ouderdomsvlekken hebben met deze zogenaamde ‘AGE deeltjes’ te maken. AGE is een afkorting van Advanced Glycation End Products.
Afkicken van suiker: 10 tips
Het is mogelijk van je suikerverslaving af te komen en is je dat eenmaal gelukt, dan zal je daar hoogstwaarschijnlijk veel beter bij voelen. Geen onbeheersbare cravings meer en een stabiele energie gedurende de dag. Een mooie huid en een paar kilootjes lichter krijg je op de koop toe. Hieronder een aantal tips die je kunnen helpen ‘af te kicken’:
- eet zo vers mogelijk en maak je sauzen zelf, pakjes en zakjes zitten vol met suiker;
- drink 2 liter water per dag, soms heeft je lichaam geen trek in zoet, maar gewoon dorst;
- gebruik 3 theelepels kokosolie tussen de maaltijden door, het geeft je een verzadigd gevoel en stopt je suikercraving meteen (p.s wees niet bang dat je hier dik van wordt, kokosolie helpt juist bij het afvallen);
- gebruik geen lightproducten, deze maken alleen maar dat je meer gaat eten. Je brein associeert de smaak zoet met calorieën en als die niet komen, zoals in lightproducten, dan zorgt je brein er alsnog voor dat je die calorieën wel gaat eten;
- eet 1 dag in de week alles waar je zin hebt. We hoeven met z’n allen geen asceten te worden en tuurlijk mag je genieten van suiker af en toe. Als je dat 1x in de week doet, zijn je hersenen niet zo van slag en kom je niet in de verslavingsmolen terecht. De rest van de dagen gaat het je dan heel makkelijk af geen suiker te eten;
- lees etiketten altijd, ook al lijkt iets gezond zoals een smoothie of vruchtensap uit pak. Je zult versteld staan hoeveel suiker er vaak nog in zit;
- eet bij elke maaltijd iets van eiwitten en vetten, deze geven een verzadigd gevoel en voeden je lichaam. Denk aan eiwitten uit vette vis, vlees, eieren, noten en zaden. En vetten uit avocado, noten- en olijfolie;
- gebruik Stevia als suikervervanger, het verhoogt de bloedsuikerspiegel niet, maar stabiliseert deze juist;
- geef met vanille en kaneel je gerechten een zoete smaak;
- eet regelmatig en geniet dubbelop als je wel wat zoetigs eet. Door met aandacht eten, zit je sneller vol. En als je geen hongergevoel hebt, grijp je minder snel naar een zoete snack.
